همه آنچه باید در مورد تزریق ژل بدانید
آشنایی با تزریق ژل
از مسائل مهم در ارتباط با ژل ها و فیلرهای پوستی، جنس این مواد است. امروزه مواد متنوعی به منظور تزریق استفاده می شوند. این مواد که مورد تایید FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) هستند، کمترین خطرات و عوارض را دارند. در کلینیک اکتا، از مواد مرغوب و تایید شده توسط FDA در درمان های زیبایی استفاده می شود. فیلرهای پوستی از نظر ماندگاری و اجزای تشکیل دهنده به دو گروه اصلی تقسیم می شوند: فیلرهای دائمی و فیلرهای موقت. البته قابل ذکر است که ژل ها یا فیلرها عمدتا اثرات موقتی دارند؛ زیرا جنس آن ها از موادی است که به مرور زمان توسط بدن جذب می شوند. بسیاری از ژل ها، حاوی لیدوکائین هستند. لیدوکائین در کاهش درد و ناراحتی بعد از تزریق نقش دارد.
ژل های دائمی یا غیرقابل جذب
فیلرهای دائمی در واقع توسط بدن جذب نمی شوند. امروزه استفاده از این مواد به شدت کاهش یافته است؛ زیرا عوارض و خطرات این ژل ها نسبت به موادی که جذب بدن می شوند، بسیار بیشتر است. از این ژل ها در درمان چین و چروک های عمیق پوست استفاده می شود. در شرایطی که درمان چین و چروک ها و مشکلات پوستی با استفاده از فیلرها یا ژل های قابل جذب امکان پذیر باشد، استفاده از فیلرهای غیرقابل جذب در تمام دنیا ممنوع اعلام شده است.
تنها یک ترکیب از ژل های دائمی مورد تایید سازمان FDA است. البته سایر فیلرهای دائمی هرچند به تایید FDA نرسیده است؛ اما تاییدیه اتحادیه اروپا و استرالیا را دارد. تاییدیه CE یا اتحادیه اروپا نیز بسیار ارزشمند است. گواهی CE به این معنی است که در ساخت یک دارو، قوانین بهداشتی رعایت شده است و فرآیند تولید دارو در شرکت مورد تایید است؛ اما CE اثربخشی دارو یا عوارض جانبی آن را تایید نمی کند، در صورتی که تاییدیه FDA اثربخشی و عوارض جانبی دارو را نیز تایید می کند.
دانه های پلی متیل متاکریلات (PMMA)
پلی متیل متاکریلات تنها فیلر دائمی است که به تایید سازمان FDA رسیده است؛ البته FDA استفاده از این ماده را تنها برای از بین بردن چین و چروک های دور لب و خط خنده مجاز می داند.
برخی کاربردهای مرسوم این ماده به شرح زیر است:
- حجم دهی به لب ها؛
- درمان جای آکنه؛
- پر کردن فرورفتگی های حاصل از زخم ها؛
- پر کردن چین و چروک های دور لب (تنها کاربرد مورد تایید FDA).
این ماده یک پلیمر مصنوعی است که به خوبی توسط بافت های بدن تحمل می شود. PMMA به دلیل سازگاری بسیار خوبی که با بافت های زیستی دارد، در محصولات درمانی بسیار استفاده می شود. در بسیاری مواقع وقتی یک ماده خارجی تزریق می شود، بدن نسبت به آن حساسیت نشان می دهد. آلرژی های دارویی نمونه بارز این قبیل حساسیت هاست. آرته فیل (ArteFill) یا بلافیل (Bellafill)، تنها فیلر حاوی PMMA است که به تایید FDA رسیده است.یکی از نکات مهم در ارتباط با استفاده از ژل های دائمی، گلوله گلوله شدن آن ها زیر پوست یا در لب هاست. قابل ذکر است که این عارضه در مدت ۵ سال بعد از تزریق، تنها در یک درصد از مراجعین مشاهده شده است. در صورتی که تزریق در یک کلینیک درمانی معتبر و توسط پزشک مجرب انجام شود، این مشکل مشاهده نخواهد شد. بنابراین انتخاب جراح و کلینیک درمانی یکی از نکات اساسی قبل از اقدام به جراحی های زیبایی است که متقاضیان باید به آن توجه داشته باشند.
سایر انواع فیلرهای دائمی
علاوه بر PMMA، ترکیبات دیگری از قبیل روغن سیلیکون نیز به عنوان فیلر استفاده می شود. در بسیاری از کلینیک های درمانی علاوه بر PMMA از سایر فیلرهای دائمی نیز در درمان استفاده می شود. بسیاری از این مواد تاییدیه اتحادیه اروپا را دارند؛ با توجه به اینکه سلامتی توأم با زیبایی شعار تمامی پزشکان و پرسنل کلینیک اکتا است، از صحبت در رابطه با این مواد صرف نظر می کنیم. در کلینیک اکتا هیچ درمان زیبایی که همراه با احتمال خطر برای متقاضیان باشد، پذیرفته نیست؛ حتی اگر احتمال خطر بسیار بسیار ضعیف باشد.
ژل های موقت یا قابل جذب
ژل ها یا فیلرهای موقت عمدتا از ترکیبات هیالورونیک اسید، کلاژن، کلسیم هیدروکسی آپاتیت، پلی لاکتیک اسید یا چربی بدن متقاضی ساخته شده اند. البته چربی یک فیلر پوستی است و ژل محسوب نمی شود. ما در این نوشتار به صحبت در رابطه با تزریق چربی نمی پردازیم. در ادامه سایر ترکیبات ژل های موقت معرفی شده اند.
- کلاژن
نام کلاژن را بارها و بارها شنیده ایم. کلاژن در واقع یکی از اساسی ترین اجزای ساختاری پوست و سایر بافت های بدن است که سبب سفتی پوست و استحکام استخوان و غضروف های بدن می شود. تجزیه کلاژن و کاهش آن، سبب پیری پوست و بسیاری از تغییرات نامطلوب می شود.
کلاژنی که در ترکیب ژل های تزریقی استفاده می شود، از منابع حیوانی (مانند گاو) یا سلول های انسانی تهیه می شود. تزریق کلاژن به پوست بسیار ایمن و کم عارضه است؛ اما ماندگاری بین ۳ الی ۴ ماه دارد که کمترین ماندگاری در بین فیلرهاست.
- هیالورونیک اسید
هیالورونیک اسید نوعی ماده قندی است که در بسیاری از بافت های بدن از قبیل پوست و غضروف ها وجود دارد. این ماده با جذب آب حجیم می شود و حالت ژله ای پیدا می کند. امروزه هیالورونیک اسید با استفاده از باکتری ها در آزمایشگاه ساخته می شود یا دارای منبع حیوانی است و از طیور استخراج می شود. با توجه به این ویژگی ها، این ماده یکی از کاربردی ترین مواد به عنوان ژل تزریقی است. بهترین ژل های تهیه شده از هیالورونیک اسید، ماندگاری بین ۶ الی ۱۲ ماه دارند.
- هیدروکسی آپاتیت کلسیم
هیدورکسی آپاتیت کلسیم ماده معدنی موجود در استخوان و دندان هاست که همراه با کلاژن سبب استحکام آن ها می شود. هیدورکسی آپاتیت کلسیم در یک محلول ژل مانند حل می شود و در جوانسازی پوست پشت دست تاثیر چشمگیری دارد. تزریق ژل با استفاده از این ماده ماندگاری در حدود ۱۸ ماه دارد. استفاده از هیدروکسی کلسی آپاتیت برای حجم دهی لب ها چندان مناسب نیست.
- پلی لاکتیک اسید
پلی لاکتیک اسید نوعی پلیمر مصنوعی و زیست تخریب پذیر است که سازگاری بالایی با بافت های بدن دارد. تزریق ژل با استفاده از این ماده طی چند جلسه و در طول چند ماه انجام می شود. اثرات تزریق این ماده، چند هفته بعد از تزریق مشهود است و گاهی ۲ سال ماندگاری دارد.
برخی از معتبرترین برندهای ژل در ایران
در کلینیک های درمانی کشور ما از برندهای مختلف ژل برای اصلاح عوارض صورت استفاده می شود. در ادامه به معرفی برخی از انواع آن ها پرداخته می شود:
- ژل ژوویدرم (Juvederm) : از ژل های بر پایه اسید هیالوورنیک است و از محصولات این برند به طور گسترده در بهبود چین و چروک های عمیق و سطحی صورت و حجم دهی به لب ها استفاده می شود؛
- ژل پروفایلو (Profhilo) : یک نوع ژل با غلظت بالای اسید هیالورونیک است که سبب رفع چین و چروک های پوستی، لیفت پوست و افزایش شفافیت پوست می شود؛
- ژل رووفیل (Revofil) : از دیگر ژل های محتوی اسید هیالورونیک است که برای رفع چین و چروک ها و خطوط نواحی مختلف صورت از قبیل پیشانی، گونه، فک، چانه و بینی استفاده می شود؛
- ژل الانسه (Ellanse) : الانسه متشکل از میکرواسفرهای کاپرولاکتون (PCL) و کربوکسی متیل سلولز (CMC) است. از این ژل به منظور رفع چین و چروک های پوستی، حجم دهی به لب و گونه، رفع افتادگی پوست، فرم دهی به صورت، رفع اسکار، تنظیم فرم بینی، گوش و لب و نیز رفع عدم تقارن در اجزای صورت استفاده می شود؛
- ژل لب روولکس (Revolax) : از ژل روولکس برای افزایش حجم و فرم دهی به لب ها استفاده می شود؛
- ژل تئوسیال (Teosyal): این ژل یکی دیگر از ژل های بر پایه اسید هیالورونیک و دارای منشا غیرحیوانی است که برای درمان چین و چروک های سطحی و عمیق و حجم دهی به لب ها استفاده می شود؛
- ژل لب رستیلن (Restylane) : این ژل که بر پایه اسید هیالورونیک است، به منظور رفع چین و چروک های صورت و اطراف لب ها و نیز حجم دهی به لب ها مورد استفاده قرار می گیرد؛
- ژل لب استایلج (Stylage) : یک نوع ژل بر پایه اسید هیالورونیک است و برای افزایش زیبایی لب ها استفاده می شود؛
- ژل لب بلترو (BELOTERO) : محصولات ساخت برند بلترو در از بین بردن چروک های سطحی و عمیق صورت، افزایش حجم گونه و لب ها تاثیرات قابل توجهی دارند.
نواحی تزریق ژل
از اثرات تزریق ژل به منظور درمان در نواحی مختلف استفاده می شود. بسیاری از کاربردهای این روش درمانی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) تایید شده است. محبوب ترین نواحی تزریق ژل به شرح زیر است:
- تزریق ژل به لب : با هدف افزایش حجم و برجسته کردن لب ها؛
- ناحیه اطراف فک و چانه : تزریق ژل به ناحیه فک و چانه به منظور زاویه دار کردن فک و جلو آوردن چانه انجام می شود. بسیاری از افراد تزریق ژل به ناحیه چانه، لب و فک را تحت عنوان ̏پروتز̋ می شناسند؛
- اطراف چشم، پلک و گونه ها : با هدف افزایش حجم و فرم دهی، رفع گودی و سیاهی زیر چشم و لیفت ابرو؛
- ناحیه بینی : رفع اشکالات ظاهری بینی و ایجاد نیم رخی کاملا صاف از بینی بدون انجام جراحی؛
- اطراف پیشانی، لب و بینی : به منظور رفع چین و چروک ها و رفع خطوط اخم و خنده؛
- تزریق به دست ها : از ژل یا فیلرهای پوستی برای جوانسازی پوست دست ها نیز استفاده می شود.
برخی کاربردهای تزریق ژل توسط سازمان غذا و داروی آمریکا نیز تاییده نشده است. البته عدم تایید این کاربردها به معنای پرخطر بودن آن و عملکرد ضعیف این روش درمانی زیبایی نیست؛ بلکه تنها به این معنی است که کاربرد ژل ها در این نواحی با دستورالعمل ها و ملاک های FDA مطابقت ندارد. قوانین و اصول سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید پزشکان سراسر دنیاست و همواره توصیه می شود که مراکز درمانی و کلینیک ها از این قوانین پیروی کنند. برخی کاربردهای تزریق ژل که توسط FDA تایید نشده است، در ادامه بیان می شود:
- حجم دهی به پاها؛
- افزایش حجم سینه؛
- افزایش حجم باسن؛
- تزریق ژل به داخل استخوان، عضله، رباط و تاندون.
مراحل تزریق ژل
اولین مرحله انجام معاینات اولیه توسط پزشک است. پزشک بررسی ها و معاینات اولیه را انجام می دهد؛ نیازهای شما را ارزیابی کرده و با شما در این زمینه صحبت خواهد کرد.
همچنین در این جلسه پزشک در رابطه با انتظارات شما از تزریق ژل صحبت می کند.بهتر است انتظارات متقاضی واقع بینانه باشد. مشاهده عکس های قبل و بعد از تزریق افرادی که تجربه تزریق ژل داشته اند، به شما کمک می کند که درک بهتری از نتایج تزریق ژل داشته باشید. علاوه بر این در صورتی که متقاضی به بیماری خاصی مبتلا باشد، به پزشک اطلاع می دهد. پزشک باید بداند که شما سابقه تزریق ژل داشته اید یا خیر؟ این اطلاعات در تصمیم گیری پزشک تاثیرگذار است.
پس از انجام معاینات اولیه، تاریخ جلسه درمان مشخص می شود.
در روز درمان ابتدا پزشک محل های تزریق را مشخص می کند. سپس با استفاده از بی حسی موضعی یا کرم های بی حس کننده، محل درمان بی حس می شود. در مرحله بعدی محل تزریق با استفاده از محلول هایی، ضدعفونی می شود. در مرحله آخر تزریق ژل با استفاده از سوزن های ظریف و در زاویه مناسب انجام می شود.
توصیه های قبل از تزریق
در صورتی که تصمیم شما مبنی بر تزریق ژل قطعی شد، لازم است که کلینیک معتبری انتخاب کنید. مهم ترین توصیه قبل از تزریق ژل و سایر جراحی ها و درمان های زیبایی، انتخاب یک کلینیک درمانی بسیار معتبر است. نقش پزشک در جراحی های زیبایی بسیار مهم است. در صورتی که شما کلینیک معتبر درمانی که تیمی متبحر و امکاناتی به روز دارد، انتخاب کنید، دیگر نیازی نیست نگران سایر مراحل باشید؛ زیرا جلسه درمان توسط افرادی باتجربه انجام خواهد شد. تیمی با تجربه و حرفهای در تمام مراحل بعد از درمان تا رسیدن به نتایج مطلوب شما را همراهی می کنند.
در کلینیک های معتبر از قبیل کلینیک اکتا، تمامی توصیه های ضروری قبل از درمان توسط پزشک و تیم درمانی قبل از تزریق و در جلسه مشاوره یادآوری می شود.
برخی از مهم ترین توصیه های قبل از تزریق ژل در ادامه فهرست شده است:
- ۱۰ روز الی ۲ هفته قبل از تزریق ژل از مصرف داروهایی که سبب افزایش احتمال خونریزی
می شوند، پرهیز شود. آسپیرین، ایبوبروفن، ژلوفن، روغن ماهی و ویتامین E از این قبیل داروها هستند؛ - به مدت ۲ هفته قبل از تزریق ژل، از درمان های دندانی از قبیل جرمگیری خودداری شود؛
- پزشک باید از تمام داروهایی که مصرف می کنید، مطلع باشد. این نکته بسیار مهم است. مصرف برخی داروها باید قبل از تزریق ژل متوقف شود یا یک دارو توسط داروهای دیگر جایگزین شود؛ تصمیم گیری در این رابطه به عهده پزشک است؛
- مصرف الکل ۲۴ ساعت قبل از تزریق ژل، احتمال خونریزی و کبودی را افزایش می دهد. بنابراین توصیه می شود که ۲۴ ساعت قبل از تزریق ژل، از مصرف الکل خودداری شود؛
- از مصرف هرگونه کرم مرطوب کننده و لوازم آرایشی در روز جلسه درمانی خودداری شود؛
- در صورتی که سابقه تبخال زدن دارید، حتما در جلسه مشاوره به پزشک این موضوع را اطلاع دهید.
توصیه های بعد از تزریق
توجه به توصیه های ذکر شده به کاهش عوارض بعد از عمل و دستیابی سریع تر به نتیجه، کمک بسیار زیادی می کند. برخی از توصیه های مهم بعد از تزریق ژل به شرح زیر است:
- اثرات بی حسی بعد از تزریق ژل به لب، به مدت ۴۵ دقیقه حفظ می شود. با توجه به بی حس بودن لب ممکن است هنگام خوردن و آشامیدن به علت گازگرفتگی به لب آسیب برسد. بنابراین توصیه می شود که قبل از برطرف شدن کامل بی حسی از خوردن و آشامیدن خودداری شود؛
- بعد از تزریق ژل به مدت ۲ هفته از انجام ورزش و فعالیت های فیزیکی سنگین خودداری شود؛
- در روز اول از قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید پرهیز شود؛
- به مدت یک هفته از مصرف نوشیدنی های الکلی و استعمال دخانیات خودداری شود؛ زیرا استفاده از این مواد، احتمال تورم و التهاب را افزایش می دهند؛
- برای مشاهده نتایج تزریق صبور باشید. نتیجه تزریق ژل در برخی افراد بلافاصله بعد از عمل مشهود است؛ اما برخی افراد لازم است که برای مشاهده نتایج کمی صبور باشند؛
- بعد از انجام تزریق، باید روزانه بیش از حد معمول آب مصرف کنید؛
- بعد از تزریق ژل صورت، به مدت یک هفته لوازم آرایشی استفاده نشود؛
- آقایان بعد از تزریق ژل به مدت یک هفته از اصلاح صورت خودداری کنند؛
- بعد از تزریق ژل به مدت یک هفته، هنگام خواب حتما صورت رو به بالا باشد و از دمر خوابیدن پرهیز کنید؛
- به مدت ۲ هفته از استخر، سونا و جکوزی خودداری شود؛
- به مدت دو هفته از خوردن غذاهای سفت پرهیز شود؛
- توصیه های پزشک که به انجام ماساژها در نواحی تزریق مربوط می شوند، به طور دقیق پیگیری شود؛
به دست آوردن زیبایی از طریق تزریق ژل در برخی موارد در بیش از یک جلسه کامل می شود. لذا باید جلسات درمان را کامل کنید و در زمان تعیین شده توسط پزشک برای تزریق مرحله دوم اقدام نمایید. نتیجه نهایی تزریق ژل به منظور رفع چین و چروک ها به ۲ الی ۳ هفته زمان نیاز دارد.
مزایای تزریق ژل
تزریق ژل یکی از پرطرفدارترین روشهای درمانی است. برخی از مزایای تزریق ژل به عنوان نوعی روش زیبایی در ادامه فهرست شده است:
- از بین بردن عوارض پیری و جوانسازی پوست؛
- زیبایی بیشتر و افزایش احساس رضایت و اعتماد به نفس در افراد؛
- روش درمانی غیر تهاجمی، بدون نیاز به بستری شدن و ریکاوری است؛
- در بسیاری از افراد نتیجه درمان بلافاصله بعد از عمل قابل رؤیت و حتی قبل از خروج از کلینیک قابل مشاهده است. هرچند برای مشاهده نتیجه نهایی درمان باید چند روز صبر کرد؛
- بسیاری از ژل های پرکننده، پروتئین های طبیعی هستند که تزریق آن ها به صورت خطری برای سلامتی شما ندارد.
عوارض احتمالی تزریق ژل
معمولا برخی عوارض جانبی بعد از جراحی های زیبایی سبب نگرانی و دلسردی مراجعین می شود. بسیاری از این عوارض موقتی هستند و مدتی بعد از درمان خود به خود برطرف می شوند. برخی عوارض نیز با تشخیص پزشک و با روش های درمانی خاص، رفع می شوند.
عوارض بعد از تزریق ژل به شرح زیر است:
- ایجاد درد خفیف در ناحیه تزریق که معمولا با مسکن های تجویزی توسط پزشک رفع می شود؛
- سوزش خفیف در نواحی تزریق؛
- کبودی که حداکثر ۲ الی ۳ روز بعد از عمل برطرف می شود؛
- قرمزی و التهاب در ناحیه درمان که معمولا ۲ الی ۳ روز بعد از درمان برطرف می شود؛
- بی حسی و احساس فشار در ناحیه درمان. احساس بی حسی معمولا چند ساعت بعد از درمان کاملا برطرف می شود؛
- تورم در ناحیه درمان که معمولا بعد از ۴۸ الی ۷۲ ساعت التیام پیدا می کند؛
- جا به جایی و حرکت ژل از ناحیه تزریق یکی از عوارض بعد از تزریق ژل است که در اثر بی توجهی به مراقبت های بعد از تزریق، انجام فعالیت های ورزشی زودهنگام و دست زدن به ناحیه تزریق اتفاق
می افتد.
همان طور که بیان شد، این عوارض موقتی هستند. حداکثر مدت زمان پایداری این عوارض بین چند ساعت الی چند روز بعد از درمان است.